ABD Adalet Bakanlığı, New York Belediye Lideri Eric Adams hakkında açılan davada savcıların davadan vazgeçmesini istedi.
Adams hakkında hazırlanan iddianamenin büyük kısmı Türk iş insanları ile bağlantılarına yönelik suçlamalardan oluşuyordu.
Eric Adams’a, yolsuzluk, rüşvet ve yabancı ülkelerden yasa dışı bağış alma dahil beş mevzuda suçlama yöneltiliyordu.
Bu, misyondaki bir New York Belediye Başkanı için açılan ilk ceza davasıydı.
Adalet Bakan Yardımcısı Vekili olan Emil Bove, New York’taki federal savcılara, suçlamaları düşürme talimatını Pazartesi günü iletti.
Bove bu isteğin münasebeti olarak, davanın yaklaşan New York Belediye Başkanlığı seçimlerine tesir etme mümkünlüğünü gösterdi. Adams’ın ‘yasadışı göç’ ve kentteki kabahatle çabasının de etkilenebileceği savunuldu.
Savcıların davadan vazgeçtiğine ait şimdi bir resmi açıklama yapılmadı.
Böylesi bir kararın mahkemeye sunulması ve hakim tarafından da onaylanması gerekiyor.
Bu gelişme, bir Demokrat Partili olan Eric Adams’ın Donadl Trump ile yaptığı görüşme çerçevesinde de bedellendiriliyor.
Adams, Trump’ın misyona başlamasından üç gün evvel Florida’daki malikanede yapılan görüşmede türel problemlere ait bir konuşmayı yahut af isteminde bulunduğu tezini reddediyor.
Adams’a hangi suçlamalar yöneltiliyordu?
57 sayfalık iddianamede, Adams ile Türk iş insanları ve Amerika’daki kimi Türk yetlililer ortasındaki alakalar ağı üzerinden heyetiydi. Suçlanan siyasetçinin, Türkiye ile bağlarının 2015 yılında şimdi ilçe belediye lideriyken başladığı kaydediliyordu.
İddianamede temel olarak, Adams’a Türkiye’nin üzerinde nüfuz kurmasına müsaade verecek formda armağan ve yasa dışı bağış kabul etme suçlaması yöneltiyor.
Adams’ın varlıklı Türkler ve en az bir Türk yetkiliden aldığı ikramlarla seyahat indirimlerinin karşılığının 100 bin doların üzerinde olduğunu belirtiliyordu.
Savcılık, ikramlar ve gerçek bedelinin altında gösterilen iş dışı aktiviteler ortasında İstanbul’da yat çeşitleri, Türk Hava Yolları Business Class biletleri, lüks restoranlarda ve cümbüş yerlerinde ağırlanmayı da gösterdi.
Varlıklı bir Türk iş bayanının, Adams’a İstanbul’da sahip olduğu bir lüks otelde parasız ya da büyük bir indirimle kalma imkanı sağladığı belirtiliyordu.
Belediye Başkanı Adams, 45 yıla kadar mahpus cezasına çarptırılabilecekti.
64 yaşındaki Adams ise suçlamaları reddetmişti.
New York’taki iddianame Türk siyasetinde de konuşuldu.
CHP lideri Özgür Özel New York’ta yaptığı açıklamada “Türkevi’nin alarm sisteminde 60’tan fazla kusur tespit edilmiş. Türk diplomat, Adams’a yapılan uygunlukları anımsatmış” dedi.
Özel, “Türkiye rüşvet vermeye muhtaçlık duyacak bir ülke değil” formunda konuştu.
Türkevi ile ilgili iddialar
İddianamede o devir New York’ta vazifeli olan bir üst seviye Türk diplomatın ismi birçok kez geçiyordu.
Bu kişinin Rana Abbasova isimli şahısla bağlantıda olduğu sav ediliyor.
Abbasova’nın Belediye Başkanı Adams’ın Dış İlişkiler Ofisi’nin protokol yöneticisi olarak çalıştığı belirtiliyor.
Abbasova ile diplomatın, Adams’ın Türk Havayolları biletleri ve İstanbul’da geçirdiği müddette lüks bir kalış yapabilmesi için konuştuğu öne sürülüyor.
Bu ikramlar ve indirimler sonrası birebir diplomatın Abbasova’ya, New York’taki 36 katlı Türkevi binasıyla ilgili yardım talebinde bulunduğu tez ediliyor.
İddianameye nazaran, New York itfaiyesi binanın yangın güvenliğiyle ilgili tasalar nedeniyle açılış için onay vermemekte diretti.
Binanın açılışının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın New York ziyaretine yetişmesi için Türk diplomat, Abbasova’ya ileti atarak “Sıra sizde” dediği öne sürülüyor.
İddianameye nazaran, Adams sonrasında New York itfaiyesinin yangın güvenliğinden sorumlu yetkililerine baskı yaptı ve binanın yangın güvenliği sistemleriyle ilgili çekincelerini lisana getirmelerine rağmen, açılış için gereken onayın verilmesini sağladı.
Federal savcılar, “Adams müdahale etti ve gökdelen Türk yetkilinin istediği üzere açıldı” diyor.
Binada Türkiye’nin New York’taki Başkonsolosluğu, Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği ve Merkez Bankası New York Temsilciliği üzere kıymetli misyonlar yer alıyor.
İddianamede o dönemki Türk Büyükelçiliği yetkilisinin, Adams’ın ‘Ermeni Soykırımını Anma Günü’nde bir açıklama yayımlanmaması için teminat aldığı da yer alıyor.
‘Benim üslubum Türk Havayolları’
İddianamede Eric Adams’ın Türk Havayolları ile uçmaktan büyük keyif aldığını söylediği belirtiliyor, hatta “Benim uçuş şeklim Türk Havayolları” dediği tabir ediliyor.
New York savcılığı, Adams’a toplamda 123 bin dolar bedelinde biletleme avantajı sağlandığını öne sürüyor.
Bu avantajların kimi vakit, Business Class’a yükseltme ya da indirimli bilet olarak sağlandığı belirtiliyor.
Adams’ın kimi durumlarda THY’nin uçmadığı çizgilere seyahat etmekten vazgeçtiği öne sürülüyor.
İddianamede Adams’ın yardımcılarından biriyle havayolu yetkilisi ortasındaki konuşma da yer alıyor.
Bu konuşmada Adams’a ‘çok değerli bir bilet’ 50 dolara teklif ediliyor lakin belediye liderinin yardımcısı bu bilet alımının gerçekmiş üzere gözükmesi için ‘1000 dolar civarına’ çekilmesini istiyor.
New York’ta Türk Havayolları yetkilisi olarak çalışan ve daha sonra Adams’ın grubuna giren bir kişi de iddianamede yer alıyor. Bu kişinin konutunun arandığı söz ediliyor.
Bu indirimlerin ve sınıf yükseltmelerin 2016’da başladığı argüman ediliyor.
Yasa dışı bağışlar
New York’taki savcılık Eric Adams’ın yasa dışı bağış topladığı savına da yer veriyor.
Savcılığa nazaran Adams’a yabancı ülkelerden bağışlar “kaçakçılıkla” sisteme sokuldu. Bunun yapılabilmesi için de bağışlar ABD vatandaşı şahıslar tarafından yapılır üzere gösterildi.
Bu bağışlar başlığında da öbür bir Türk vatandaşının ismi öne çıkıyor.
İnternet sitesinde kendisini, gazeteci, marka temsilcisi, influencer üzere işlerle tanımlayan bu kişinin bağışlarla ilgili aracılık yaptığı öne sürülüyor.
Bu kişi ile Rana Abbasova ortasındaki bir bağış konuşması da iddianamede yer alıyor.
İkili ortasındaki konuşmada Abbasova, ABD dışı bağışlar konusunda Adams’ın ‘üzerine kir bulaşmaması için’ dikkatli olmak isteyeceğini öngörüyor.
Ancak Adams’ın Abbasova’ya da ‘sürpriz’ olacak formda bu bağışları kabul ettiği öne sürülüyor.
Aynı Türk vatandaşı ile Abbasova ve Eric Adams’ın, seçim sonrası bir restoranda buluştuğu savı da yöneltiliyor.
Bu buluşmada, yeni bağışların gündeme geldiği, Türk vatandaşının 2025 seçimleri için de bağış teklifinde bulunduğu öne sürülüyor.
Adams’ın bu teklife sıcak yaklaştığı kaydediliyor.
New York savcılığının Adams’ın Türk vatandaşlarıyla kurduğu alakaları uzun müddettir izlediği iddianameden anlaşılıyor.
Aynı Türk vatandaşının, Adams’ın 2021’de seçilmesi sonrası, bir öteki iş insanı ile yaptığı konuşma da iddianamede yer alıyor.
Buna nazaran bu kişi, “Ankara’daki büyüklerimize gidip, bunu nasıl ülkemizin lobi faaliyetlerine olumlu yansıtabiliriz konuşacağım” dediği argüman ediliyor.
ABD Savcısı Damian Williams 2018’de başlayan bu yasa dışı bağış görüşmelerinin 2021 sonlarına kadar sürdüğünü argüman ediyor.
2023’e gelindiğinde ise Lider Adams’ın bu bağış bağlantılarını yeni seçim kampanyası içi yine kurmaya çalıştığı öne sürülüyor.
BBC Türkçe iddianameye dayalı bu haberi hazırlarken, Türk Dışişleri Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, THY Basın Ofisi ve bağışlar başlığında ismi sıkça geçen Türk vatandaşı ile temas kurmaya çalıştı.
Yönelttiğimiz sorular haber yayınladığı sırada şimdi yanıtlanmamıştı.